خانه کشاورز

ساخت گلخانه

فهرست

معیارهای طراحی گلخانه

انواع گلخانه

انتخاب مکان مناسب

معیارهای عمومی طراحی

بارهای روی چارچوب گلخانه

نیازهای عمومی

گرمسیری مرطوب

گرمسیری مرطوب و خشک

نیمه گرمسیری مرطوب

مرتفع گرمسیری

تابستان خشک نیمه گرمسیری(مدیترانه ای)

اقلیمهای خشک

 

 

معیارهای طراحی گلخانه

گلخانه ها شرایط بهینه افلیمی، برای رشد گیاهان را تامین میکند. در ساخت گلخانه ها کمتر باید به عادات و رسوم محلی و منطقه ای توجه کرد و باید گلخانه را بر اساس نیاز عمومی محصول و شرایط اقلیمی نواحی مختلف ساخت. گلخانه ها باید در مقابل نیرو های باد، باران، برف، و بار محصول مقاومت کرده و حداقل تغییرات را داشته باشند همچنین باید حداقل استانداردها و خصوصیات فنی در ساخت گلخانه در نظر گرفته شود.
بیشتر گلخانه های موجود در جهان با فیلم پلاستیکی پوشیده شده اند. گلخانه های شیشه ای بخصوص در اقلیم های معتدل شمال اروپا و تا حدودی در سایر کشورها از جمله ترکیه یافت می شوند. بنابراین، در این سایت گلخانه های پلاستیکی مورد بحث قرار می گیرند.
1-پروفیل های بکار رفته در خرپاهای خمیده در گلخانه های پلاستیکی بسیار سبک بوده، و این طاق ها در اثر باد تغییر شکل دادند.
2-به نظر می رسد که فیلم های پلاستیکی در بعضی مواقع قوی تری از چهار چوب ها بودند.
3-پارگی فیلم های پلاستیکی از لبه های تیز اجزای سازه که در تماس با این فیلم بودند، آغاز شده بود.
4-پایه ها اغلب به اندازه کافی در مقابل نیروی بالا برنده تقویت نشده بود.
5-خسارت به گلخانه های پلاستیکی اغلب از دریچه های تهویه آغاز شده بود.
6-اتصال لوله های طاق ها، تیروشیب ها و تاج ها و به ویژه اتصالات گیره ها اغلب کافی نبوده است.
7-برای ایجاد استحکام بین اجزا سازه از تعداد بسیار کمی بادبند استفاده شده است.
تجربیات حاصله در سایر کشورها نشان می دهد که در اکثر موارد به این نقاط ضعیف توجه نشده است.
 

انواع گلخانه

انواع مختلف گلخانه برای اقلیم های زیر توسعه داده شده اند:
- اقلیم های گرمسیری مرطوب اراضی پست با دمای حداقل متوسط در ماههای سرد سال بالاتر از 12 درجه سانتیگراد
- اقلیم های نیمه گرمسیری و اراضی مرتفع گرمسیری، دمای حداقل میانگین در سردترین ماهها کمتر از 12 درجه سانتیگراد
- اقلیم خشک و کم آب
- اقلیمهای معتدل
علاوه بر شاخص اقلیمی، نوع گلخانه را باید بسته به نوع کاربرد (تولید در سطح کم یا تولید صنعتی)، مواد به کاررفته در سازه، طول عمر و میزان دسترسی به مواد کم هزینه و ارزان در کشور طراحی کرد. گلخانه ها مورد استفاده برای دوره زمانی کوتاه، که میتواند ارزان تر ساخته شود، دارای چارچوب چوبی با پایه های بدون پوشش هستند که یا از طریق پوسیدن و یا به وسیله موریانه از بین می روند. طول عمر آنها 6-4 سال است. گلخانه های با طول عمر طولانی تر دارای لوله های گالوانیزه یا چارچوبی از تیرهای چوبی پوشش دار، دارای استحکام مناسب هستند. برای نهالستان ها، و برای گیاهان بزرگ تر و گیاهان درختی مانند موز طراحی های خاص گلخانه ای مورد نیاز است.
 

انتخاب مکان گلخانه

معیارهای زیر را باید در مورد انتخاب مکان در نظر گرفت:
1.شرایط میکروکلیمایی
2.تامین آب و برق
3.وجود کارگر
4.فاصله از بازار و هزینه حمل و نقل
5.جهت گلخانه ها به جهت وزش باد غالب و باران بستگی دارد. باید از ورود باران از طریق دریچه ها های تهویه جلوگیری شود. در خنک کننده تبخیری فن ها باید به سمت جهت باد غالب تعبیه شوند.
6.شرایط محیطی نظیر وجود درختان و ساختمان های بلند در ارتباط با اثرات سایه اندازی و بادشکنی باید در نظر گرفته شوند.
7.در صورتی که باد شدید باشد، احداث بادشکن ها با استفاده از گیاهان طبیعی یا با سازه های بادشکن مصنوعی در طراحی گلخانه باید مدنظر قرار گیرد.
8.خاک محل گلخانه باید زهکشی کافی را فراهم سازد.
9.توپوگرافی زمین باید شیب ملایمی (حدود 5/0-1%) در جهت طولی داشته باشد و آب باران را زهکش نماید
10.استاندارد1997-4462 ISI در هندوستان برای سازه های گلخانه ای، در خصوص اراضی بالای طول جغرافیایی 40 درجه، جهت کمی رو به جنوب را برای گلخانه ها توصیه می کند، تا حداکثر آفتاب زمستانه برای گیاهان تامین شود.
 

معیارهای عمومی طراحی

معیارهای عمومی برای طراحی گلخانه ها عبارت اند از:
- شرایط اقلیمی در آن منطقه
- نیازهای عمومی طراحی برای گلخانه های شیشه ای و پلاستیکی که شامل استانداردها برای تحمل بارهای مهتلف است (استانداردهای اروپایی ASAE EP 460 Dec 01, EN 13031-1, Devember 2001, استاندارد هندوستان برای سازه گلخانه ISI4462-1997).
- اقدام برای کنترل اقلیم و آفات.
- در نظر گرفتن ارزان ترین مواد موجود در منطقه، و طول عمر مورد انتظار از آنها.
- اقدامات فنی برای تولید متراکم و حفاظتی (IPP)
 

بارهای روی چارچوب های گلخانه

سازه گلخانه باید کم هزینه و مقرون به صرفه باشد؛ با این وجود، باید تنش های محیطی نظیر طوفان، بارندگی تگرگ، برف را در صورت بروز تحمل کند. اغلب خسارت وارد به گلخانه ها در اثر ضعیف بودن چارچوبها است. برای جلوگیری از خسارت سنگین باید محاسبه و طراحی سازه گلخانه با درنظر گرفتن استانداردهای موجود یا خصوصیات فنی که ارقام و اعداد مربوط به بارهای مختلف یا تحمل به نیروهای موجود را ارائه می دهد، طراحی گردد.
استاندارد اروپایی EN 13031-1 «قواعد مربوط به طراحی سازه و ساخت سازه گلخانه برای تولید حرفه ای گیاهان و محصولات» را بیان می کند.
بر اساس این استاندارد،«گلخانه ها باید با درنظر گرفتن اینکه از هیچ یک از وضعیت های محدوده مناسب تخصی نشده باشد، طراحی شوند. بسته به نوع دسته بندی گلخانه، این وضعیت های مناسب در نظر گرفته می شود»
«گلخانه ها باید بر اساس حداقل طول عمر کار آن طرح و تحمل چاچوب سیستم ها به جابجایی و تغییر مکان دسته بندی شوند.
بسته به تحمل در مقابل جابجایی احتمالی چارچوب، سازه های گلخانه در دو دسته A و B قرار میگیرند، و بسته به حداقل طول عمر کاری آن طرح، گلخانه در سه گروه، 5، 10 و 15 سال قرار می گیرند. گلخانه های شیشه ای باید بر اساس A15 (کلاس A، با حداقل طول عمر طراحی 15 سال)، گلخانه های پلاستیکی پیشرفته چند تونلی بر اساس B15، و تک تونلی پلاستیکی و سایبان ها طبق B10 و B5 طراحی شوند(EN 13031-1).
بارها یا نیروهای مهمی که در طراحی سازه باید در نظر گرفته شود عبارت اند از:
1. وزن ثابت یا وزن دائمی «وزن خود سازه و عناصر غیرساختمانی ، به غیر از نصب کردنی ها حتی اگر به طور دائمی وجود داشته باشند».
2. نیروی باد عبارت است از «نیروهای وارده روی سازه در اثر باد»
3. وزن برف در مناطقی که بارش برف دارند باید در نظر گرفته شود.
4. وزن محصول در جایی که سازه ای برای نگهداری گیاهان وجود دارد باید درنظر گرفته شود. در جایی که محصولات روی سیم های افقی جداگانه ای تکه می دهند نیروی کششی منتقل شده به سازه باید در نظرگرفته شود.
باید اثر متقابل نیروهای مختلف که در این استاندارد قید شده است، در نظر گرفته شود. استانداردهای اروپایی برای EU اعتبار دارند. می توان از این استانداردها به عنوان نمونه برای نواحی خارج از EU استفاده کرد.
 

نیازهای عمومی طراحی

اساس اصلی کشت گیاهان در شرایط حفاظتی و ساخت سازه های مربوطه، شرایط اقلیمی است. موارد قید شده در ادامه، نیازهای احداث گلخانه و سایبان را برای مناطق اقلیمی ارائه میدهد.
 

اقلیم های گرمسیری مرطوب

نواحی

حوزه آبگیری آمازون در آمریکای جنوبی، آفریقای غربی استوایی، مناطق جزیره ای و شبه جزیره ای آسیای جنوب شرقی.

شرایط اقلیمی

- از بیشترین مقدار نزولات ماهیانه و متوسط رطوبت بالا در طی سال برخوردار است.
- تغییرات دمایی و تابش خورشید در دوره یک ساله ناچیز و خیلی کم است.
- در طول سال، دمای روزانه و شبانه بیشتر از دمای حداقل بیولوژیکی است.
- میزان تابش می تواند بسیار بالا باشد.

سازه گلخانه

محافظت از بارش و تابش بیش از حد خورشید در طی سال ضرورت دارد. تنها لازم است سقف سازه برای محافظت از بارندگی، تابش خورشید و باد پوشانده شود.
 

اقلیم های گرمسیری مرطوب و خشک

نواحی

شمال و جوب استوا در همه قاره ها بین عرض جغرافیایی 5 درجه و 20 درجه.

شرایط اقلیمی

- فصول بارانی و خشک از هم جدا هستند
- طی فصل بارانی، میزان بارندگی ماهیانه و میانگین رطوبت نسبی بالا است.
- طی دوره خشکی، دما نسبتا بالاتر بوده و میانگین مجموع تابش بالا است.
- دوره های دمایی نسبتا یکنواخت بوده و در طی سال اختلاف دمایی کم است.
- در طول سال، دمای روزانه و شبانه بیشتر از دمای حداقل بیولوژیکی است.

سازه گلخانه

محصولات باید در طول سال، در مقابل تابش بالای آفتاب محافظت شوند. محافظت از باران فقط طی فصل بارانی لازم است. در موارد جدی بودن خشکی طی دوره های خشک، آب باران باید برای استفاده در آبیاری در طی دوره خشکی، جمع آوری شود. گلخانه ها باید ناودان داشته باشند، و باید مخزن ذخیره آب باران ساخته شود. در فصل خشک، رطوبت باید مقدار قابال توجهی در طی روز کاهش یابد. در اسن شرایط دمایی، نصب تهویه هایی که قابلیت بسته شدن را داشته باشند لازم نیست. اگرچه، درموارد کاهش شدید رطوبت ممکن است لازم شوند. در موارد بسته بودن تهویه ها، به دلیل تبخیر و تعرق، رطوبت در گلخانه عملا افزایش می یابد. اگر رطوبت بسیار پایین باشد، استفاده از سیستم های سرمایش تبخیری یا مه پاش ممکن است شرایط اقلیمی مطلوبی ایجاد کند.
 

نیمه گرمسیری مرطوب

نواحی

اروگوئه، نواحی ساحلی در شرق چین، جنوب ژاپن، سواحل جنوب شرقی ایتالیا، نواحی شرقی آمریکا

شرایط اقلیمی

1. میزان نزولات ماهیانه و رطوبت متوسط در طی سال بالا است.
2. اختلافات دمای فصلی و تابش آفتاب بین فصول تابستان و زمستان زیاد است.
3. احتمال وقوع یخبندان شبانه در فصل زمستان وجود دارد.

سازه گلخانه

از مشکلات موجود در طول سال در اقلیم های نیمه گرمسیری مرطوب، نزولات جوی است. گلخانه ها همچنین برای محافظت کردن محصول در برابر شدید استفاده می شوند. وجود ناودان ها برای تخلیه آب باران ضروری است. تابش خورشیدی فقط طی ماههای تابستان مشکل ساز است. مجموع تابش روزانه خورشید در فصل زمستان 70-50% کمتر از میزان آن در فاصل تابستان و تقریبا در حدود 2-3.5 kWh/m2 در روز است. بنابراین سازه گلخانه ها باید اجازه ورود هرچه بیشتر نور به داخل را بدهد. دمای روزانه نسبتا بالا است؛ لذا گلخانه ها باید تهویه کارآمدی داشته باشد. در طول شب، دما مقدار قابل توجهی افت می کند؛ بنابراین، گلخانه ها باید تهویه هایی داشته باشد که بتوان آن ها را در طول شب بست. علاوه بر آن برای کاهش تابش گرمایی از گیاهان و گلخانه، باید مواد پوششی گلخانه کمترین حد ممکن نفوذپذیری برای تابش طول موج بلند را داشته باشد.
درفصل تابستان، دما و مجموع روزانه تابش خورشیدی بیشتر از نواحی گرمسیری است. بنابراین، سایه اندازی و تهویه بسیار خوبی لازم است. امکانات سایه اندازی باید متحرک باشد، تا بتوان در طول زمستان با جمع کردن آن، میزان نفوذ نور به گلخانه را افزایش داد.
 

تابستان خشک نیمه گرمسیری

نواحی

سرزمین های حاشیه ای دریای مدیترانه، اراضی پست کالیفرنیا، مرکز شیلی، بخش جنوبی آفریقای جنوبی، بخش هایی از جنوب استرالیا

شرایط اقلیمی

1. دارای فصول مشخص با تابستان های بسیار خشک داغ و زمستان معتدل است.
2. بعضی اوقات، دما به پایین تر از 5درجه سانتیگراد در شب می رسد و احتمال بروز سرما وجود دارد
3. تمرکز بارندگی در فصل زمستان است

سازه گلخانه

گلخانه ها باید داری تهویه های قفل شونده بوده تا محکم بسته شوند، و محصول را از دمای خیلی کم در فصل زمستان حفض کنند. اغلب، ضرورت دارد گلخانه گرم شود. مواد پوششی باید به تابش طول موج بلند، غیر قابل نفوذ باشد تا تابش گرمایی به خارج از گلخانه حداقل شود. وجود ناودان ها برای جمع آوری آب بارندگی جهت استفاده در آبیاری مفید است. غالبا سبزی ها در طی ماههای داغ فصل تابستان، در گلخانه کشت نمی شوند.
 

اراضی مرتفع گرمسیری

نواحی

کلمبیا، کنیا، مالاوی

شرایط اقلیمی

- میانگین دما به ارتفاع بستگی دارد. این میانگین دمایی در سرتاسر سال بسیار یکنواخت است، اما دمای شب و روز اختلاف قابل توجهی دارد.
- پراکندگی بارش در طول سال بوده و میزان بارش از سالی به سال دیگر اختلاف زیادی دارد.
- در طول سال تابش خورشیدی یکنواخت و بالا است.

سازه گلخانه

حسب ارتفاع و نوع محصول، احداث گلخانه هایی با یا بدون تهویه های قفل شونده ضرورت دارد. نصب دریچه های تهویه، استفاده از پوشش غیرقابل نفوذ به بارندگی، و نصب ناودان برای جمع کردن باران سایر ملزوماتی است که باید رعایت کرد.
 

اقلیم های خشک

نواحی

نواحی خشک و نیمه خشک

شرایط اقلیمی

- میان تبخیر و تعرق بالاتر از نزولات جوی است.
- مقدار آب کافی نیست.
- آب زیرزمینی در بعضی اوقات شور است.
- تفاوت دمایی بین شب و روز زیاد است و ممکن است طی شب یخبندان رخ دهد.
- در طول روز، رطوبت کم و تابش خورشیدی بالا است.
- احتمال وقوع طوفان های شن وجود دارد.

سازه گلخانه

گلخانه ها باید محصولات را از تابش بالا، طوفان های شن و رطوبت بسیار پایین محافظت کند. تهویه این گلخانه ها باید کارا و موثر بوده و باید قابلیت بسته شدن در طول شب را داشته باشند. در موارد رطوبت پایین و دمای بالا، میتوان خنک کننده تبخیری نصب کرد تا از آب شور موجو استفاده کند. در صورت عدم وجود آب شیرین میتوان توسط انرژی خورشیدی، آب شور را به آب شیرین تبدیل کرد.
 
برگرفته از کتاب اصول و مبانی احداث و مدیریت گلخانه
انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی

تنظیمات
مطالب مرتبط
گلخانه گلخانه
کشت خیار گلخانه ای کشت خیار گلخانه ای
گلخانه داری گلخانه داری
محصولات گلخانه ای محصولات گلخانه ای
نیاز آبی محصول در گلخانه نیاز آبی محصول در گلخانه
خیار گلخانه ای خیار گلخانه ای
گلخانه را به خانه ببرید گلخانه را به خانه ببرید
نکات فنی برای احداث گلخانه نکات فنی برای احداث گلخانه
سیب سیب
میوه سیب میوه سیب
خواص خوردن سیب خواص خوردن سیب
آیا دانه سیب سمی است؟ آیا دانه سیب سمی است؟
پرورش سیب در خانه پرورش سیب در خانه
انواع سیب انواع سیب
احداث باغ سیب احداث باغ سیب
کاشت سیب از دانه کاشت سیب از دانه

یادداشت کاربران
درج یک یادداشت :
4 + 1 = ?

سبد خرید

ورود

ثبت نام
این برنامه را نصب کن !