بیوفید چیست؟
امروزه بیوتکنولوژی یکی از امیدهای هزاره سوم برای رفع بسیاری از نیازهای بشر و همچنین حل مشکلات تغذیهای، درمانی، بهداشتی و زیست- محیطی است که سالهای اخیر در عرصههای بسیار متنوعی مانند کشاورزی، تغذیه، مکملهای غذایی- دارویی دامپروری، صنایع دارویی و... رشد چمشگیری داشته است. به طور کلی به هر نوع فعالیت هوشمندانه بشر در بهبود عرضه محصولات گوناگون با استفاده از موجودات زنده اقتصادیترین فناوری قرن حاضر یا همان بیوتکنولوژی یا زیست فناوری گفته میشود. اهداف کلی بیوتکنولوژی حیوانی عبارتند از؛ افزایش میزان تولید شیر و گوشت، بهبود مقاومت به بیماریها و همچنین تولید محصولات ویژه مانند شیر بدون لاکتوز یا گوشت کمچرب و افزایش ایمنی و سلامتی مواد غذایی. یکی از پیشرفتهای بیوزیستی اخیر، تولید بیومکملهای دارویی برای مقابله با بیماریهای ویروسی دام و طیور است. هر چند دوران ارزیابی تولید مکمل دارویی حاوی آنتیبادیهای اختصاصی، به همراه پروبیوتیکها در زمینه بیماریهای ویروسی شایع در بخش دام وطیور در کشورهای پیشرفته به پایان رسیده است اما در کشور ما گامهای نخست خود را برمیدارد. فعالیتهای بخش طیور در راستای تولید مکملهای دارویی از طریق تخممرغ حاوی آنتیبادی اختصاصی در مرحله تحقیقاتی به سر میبرند و هنوز به تولید نرسیده است. اما متأسفانه در بخش دام حتی سیر تحقیقاتی خود را نیز طی نمیکند. طبق تحقیق صورت گرفته از چندین شرکت دارویی دامپروری و کارشناسان اهل فن، عدم سرمایهگذاری و دسترسی به تکنولوژی جدید و همچنین ناکارآمد بودن فرهنگسازی مصرف داروهای جدید از مهمترین عوامل بازدارنده پیشرفت تولید داروهای زیستی در بخش دامپروری محسوب میشوند. با توجه به عدم کارآیی درمانهای متنوع بیماریهای ویروسی، مانند اسهال ویروسی گوسالهها که در سن قبل از شیرگیری رایج است، مکمل دارویی زیستی با نام تجاری بیوفید در شرکت engormix آمریکایی تولید شده است که بهترین عملکرد را در کنترل این بیماری داشته است.
با توجه به آمار بالاي ابتلاي گوسالهها از بدو تولد تا پايان دوره شيرخوارگي به اسهال ويروسي و عدم كفايت كامل سيستم ايمني آنها براي مقابله با اين مشكلات، اقدامات رايجي صورت ميگيرد كه متأسفانه به دلايل مختلف اين اقدامات به طور كامل پاسخگوي رفع اين مشكلات نيستند.
به دليل ناكافي بودن عملكرد سيستم ايمني گوساله در اوايل زندگي در جهت پاسخ مناسب به واكسيناسيون، واكسيناسيون مادر (گاو آبستن) صورت ميگيرد تا پس از تولد گوساله، ايمنوگلوبولينها از طريق مصرف آغوز تامين شوند. اگر به هر دليلي آغوز به درستي و ميزان كافي در اختيار گوساله قرار نگيرد، قدرت ايمني آن در برابر بيماريها كاهش مييابد.
بيشترين واكسيناسيوني كه در گاو مادر انجام ميشود عليه coli k 99، سالمونلا، روتا و كرونا ويروسها است كه در حدود 2 هفته پيش از زايمان صورت ميگيرد.
همچنين با توجه به پايين بودن عملكرد سيستم ايمني گوساله از بدو تولد تا 60 روزگي، از سويي ايجاد ايمني فعال به وسيله واكسيناسيون قبل از 2 ماهگي، در عمل امكانپذير نيست و از سوي ديگر، قدرت جذب ايمنوگلوبولينها در بدن گوساله پايين است؛ به طوري كه از 2 ساعت پس از تولد، ميزان جذب ايمنوگلوبولينها پايين آمده و تا 36 ساعت پس از تولد، ميزان جذب آنها تقريبا صفر ميشود. به هر حال عوامل مختلفي مانند كافي نبودن ميزان آغوز، پايين بودن كيفيت آن، خيز پستاني در مادر، مخصوصا در تليسهها، زايمان زودرس و ابتلاي مادر به بيماري نيز باعث عدم دسترسي آغوز كه حاوي ايمنوگلوبولينها است براي گوساله، ميشود. در نتيجه براي مبارزه با بيماريهاي رودهاي و اسهال ويروسي در گوساله معمولا دامداريها دچار مشكل هستند و بهرغم صرف هزينههاي بالا موفقيت خوبي در اين راستا به دست نميآورند. استفاده از آنتيبيوتيكها با منشا غيرطبيعي و يا اخيرا با كاربرد پروبيوتيكها نيز مشكلات رودهاي گوساله به طور كامل برطرف نميشود و يا حتي بيشتر مواقع، نيمي از انتظار دامدار هم برآورده نميشود.
اخيرا در كشورهاي آمريكايي و اروپايي، كاربرد مكملهايي با منشاء طبيعي بيشترين استقبال را داشته است و به منظور رسيدن به تركيبات طبيعي، كه مانع از بازگشت دوباره بيماري در گوساله شود، تلاش ميكنند.
يكي از اين تركيبات، مكملي با نام تجاري Biofeed ® است كه تركيبي از ميكروفلور و آنتیبادیهاي طبیعی است و از تخممرغ دهيدراته به دست ميآيد و همراه با پروبيوتيكها به منظور تأمين ميكروفلور و آنتيباديهاي مورد نياز در بدن ميزبان، در مقابل عوامل بيماريزاي غالب (پاتوژنها) تهيه شده است. براي رسيدن به تخممرغ حاوي آنتيباديهاي لازم نيز، مرغهاي تخمگذار مورد نظر را عليه بيماريهايي كه ميخواهند آنتيبادي آن را داشته باشند، واكسينه ميكنند و در پاسخ بدن مرغ به بيماري با توليد آنتيبادي و در نهايت، آنتيباديها به تخممرغ انتقال يافته و به اين صورت تخممرغ مورد نظر به دست ميآيد.
تخممرغها را با روش خاصي خشك كرده و سپس پودر آن به دست ميآيد كه حاوي آنتيباديهاي لازم است كه همراه با پروبيوتيكها به عنوان يك مكمل خوراكي مورد استفاده قرار ميگيرد. تمام مواد استفاده شده در تهيه Biofeed ® تحت تاييد AFCO (مركز كنترل خوراك آمريكا) است.
جديدترين تکنولوژی امروز در ایمونولوژی در جهت تولید آنتیبادیهای خاص میزبان در سطوح مورد نياز برای مبارزه با مهمترين عوامل بيماريزاي غالب، که به دستگاه گوارش دامهاي جوان حمله ميكنند، طراحي و برنامهريزي شده است.
این تركيب حاوي آنتیبادی، ميتواند به صورت خوراكي به منظور اطمينان از مصرف دز تجويز شده براي هر دام مورد استفاده قرار گيرد. در گوساله تازه به دنيا آمده، اين آنتیبادیها جذب شده و بلافاصله ایجاد ایمنی غیرفعال ميكند و در گوسالههاي بالغ اين آنتیبادیها جايگزين عوامل بيماريزا در دستگاه گوارش ميشوند و در نتیجه پاتوژنها (عوامل بيماريزا) نيز از طريق مدفوع مي شوند. به طور کلی، دامها به حداقلي از ميكروفلور (باکتریهای مفید) به منظور جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش و تولید مواد مورد نیاز براي عمل هضم و حفاظت در برابر پاتوژنهاي غالب نياز دارند. در اين ميان، وقتی پاتوژنها وارد دستگاه گوارش ميشوند، تمایل دارند تا براي اشغال سطح داخلي روده با ميكروفلور رقابت كنند كه همين امر باعث به هم خوردن تعادل ميكروفلور روده شده و درصد باكتريهاي مولد اسيدلاكتيك را كاهش ميدهد. در این وضعیت، باکتریهای مفید (ميكروفلو) توسط پاتوژنهاي غالب جایگزین شده و به دنبال آن در گوساله ايجاد عفونت ميكند.
تركيبات موجود در Biofeed، گوساله را از نظر باكتريهاي مفيد مورد نياز (براي حفظ تعادل طبيعي ميكروفلور و غلظت كافي آنتيباديهاي طبيعي در مقابل پاتوژنهاي غالب) تامين ميكند. این آنتیبادیها به غشای خارجی پاتوژنهاي غالب متصل ميشوند و از اتصال آنها به گيرندههاي رودهاي كه در سطح داخلي روده قرار دارند جلوگيري ميكند. آنتیبادیها همچنین از باز توليد اين عوامل بیماریزا نيز جلوگیری ميكنند. در نهایت، این پاتوژنها مهار شده و از طريق مدفوع دفع ميگردد كه در نتیجه مانع بيمار شدن دوباره گوساله ميشود.
بيوفيد Biofeed) ) را میتوان هم براي پيشگيري و هم درمان به كار برد. ارائه پروبیوتیکها به حيوان، (به تنهايي) تقریبا همیشه منجر به بازگشت عفونت طي 48 ساعت ميشود. با این حال، آنتیبادیهاي خاص همراه با پروبيوتيكها كه با بيوفيد تامين ميشوند، حذف كامل عفونت را تضمين ميكنند.
ترکیب آنتيباديهاي بيوفيد Biofeed)) براي گوساله عليه coli k 99، سالمونلا، روتا ويروس گاوي نوع 6 و 10 و كرونا ويروس است.
ميزان مصرف آن، كه به صورت پودر توليدشده، در گوسالههاي تازه متولدشده، بلافاصله پس از تولد تركيب 5 گرم از بيوفيد در 20 سيسي آب، از روز نخست تا روز سوم: 5/1 گرم براي هر گوساله در هر وعده همراه با شير، از روز چهارم تا پانزدهم 5 صدم گرم براي هر گوساله (در هر وعده شير) و از روز شانزدهم تا از شير گرفتگي: 2 دهم گرم براي هر گوساله مصرف ميشود. اين سطوح مصرف به صورت معیاري برای پشت سر گذاشتن دوره اسهال در گوساله معرفي شدهاند. با مصرف 5 گرم در روز براي 2 تا 3 روز در گوسالههاي مريض يا اسهال معمولا پاسخ بهتري ميدهد كه ميتواند همراه با شير يا به صورت مايع خورانده شود.
هر چند هنوز پاي اين مكمل به ايران باز نشده است، اما در راستاي توليد چنين تركيباتي براي مبارزه طبيعي با بيماريهاي رايج در بخش طيور، تحقيقاتي در دانشگاههاي داخل كشور نيز انجام شده كه همچنان در حال پيگيري است. اگر بيتوجهي مسئولين به ارتباط صنعت و دانشگاه كمرنگتر ميشد و سرمايهگذاري در تحقيقات مشابه صورت ميگرفت، امروز شاهد برطرف شدن بسياري از مشكلات گريبانگير دامداريها و مرغداريها بوديم و هزينههاي هنگفتي كه براي رفع مشكلات يادشده و نظاير آن، بهرغم عدم پاسخ علمي كارآمد و مناسب صرف ميشود، كاهش مييافت.
تنظیمات
مطالب مرتبط
یادداشت کاربران
درج یک یادداشت :